Επίθεση στη Χανιώπορτα | Εισβολή των αλεξιπτωτιστών στην πόλη, 21 Μαΐου 1941

Assault on the Chania Gate | Paratroopers break into the city, 21st May 1941

 Η περιοχή της Χανιώπορτας με πρόχειρα οδοφράγματα που είχαν κατασκευαστεί για την άμυνα της περιοχής

The Chania Gate area, with improvised roadblocks for defence

Στην περιοχή όπου βρισκόταν η ενετική Πύλη του Παντοκράτορα, διαμορφώθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα ένα από τα ρήγματα των τειχών της πόλης, με σκοπό τη διευκόλυνση των μετακινήσεων. Κατά τη γερμανική εισβολή τον Μάιο του 1941, η περιοχή οχυρώθηκε με την κατασκευή οδοφραγμάτων και την επάνδρωση των ξύλινων κτηρίων που βρίσκονταν πάνω στα τείχη, και τα οποία παλαιότερα αποτελούσαν τους βρετανικούς στρατώνες.

Στις 21 Μαΐου 1941 αποτέλεσε έναν από τους στόχους της ομάδας του υπολοχαγού Egger, τμήμα της ευρύτερης δύναμης αλεξιπτωτιστών που είχε συγκεντρωθεί δυτικά του Ηρακλείου υπό τον ταγματάρχη Karl Lothar Schulz. Κατά την προσπάθειά τους να εισέλθουν στην πόλη, και παρά την οργανωμένη άμυνα, κατάφεραν υπό την κάλυψη πολυβόλων και με τη χρήση όλμων και καπνογόνων, να καταλάβουν τις θέσεις πάνω στα τείχη και από εκεί να προχωρήσουν στο εσωτερικό της πόλης.

Μάχες στην περιοχή της Χανιώπορτας καταγράφονται ήδη κατά την πρώτη μέρα της εισβολής. Ο Βρετανός στρατιώτης Reg Spurr, που κατά την αναζήτηση της μονάδας του βρέθηκε στην περιοχή της Χανιώπορτας, περιγράφει:

«Εδώ γινόταν πολλή φασαρία. Το τείχος συνέχιζε μετά τη γωνία και ένα πλήθος ανθρώπων έτρεχε προς αυτό […]. Μεταξύ τους ήταν […] Κρητικοί με την τοπική τους ενδυμασία, γυναίκες και παιδιά. Πρόσεξα ότι οι περισσότεροι ήταν οπλισμένοι κατά κάποιο τρόπο […]. Ο θόρυβος των ποικιλόμορφων όπλων με τα οποία έριχναν οι άμαχοι και οι στρατιώτες εναντίον των κακότυχων Γερμανών ήταν ανάμεικτα «ντουπ», «κρακ», «μπαμ» και πολλές φορές απλά «κλικ» […]. Αν ο ενθουσιασμός μπορούσε να κερδίσει τη Μάχη της Κρήτης, οι Γερμανοί δεν θα είχαν καμία πιθανότητα».

Reg Spurr, Έχοντας και χάνοντας, ΕΚΙΜ, Ηράκλειο 2007, σ. 61-66

In the early 20th century, one of the breaches in the city walls to aid traffic flow was made near where the Venetian Pantocrator Gate lay. During the German invasion in May 1941, the area was fortified by constructing roadblocks, and by manning the wooden buildings that lay on top of the walls and had once formed the British barracks.

On 21st May 1941, the breach was one of the targets of Oberleutnant Egger’s group, part of the larger paratrooper force that had mustered west of Heraklion under Major Karl Lothar Schulz. In their attempt to enter the city, despite the organized defence, under the cover of machine guns and using mortars and smoke grenades they managed to capture the positions on the walls and advance into the city from there.

Battles in the Chania Gate area are recorded from the very first day of the invasion. British soldier Reg Spurr found himself there while looking for his unit. As he puts it:

“There was quite a lot of activity here. The rock wall continued round the corner and a rather mixed bunch of people were running towards it. […] Amongst them were […] Cretans in national costume, women and children. I noticed that most were armed in some way […]. The noise from the array of weapons the civilians and military were firing at the hapless Germans was a mixture of “thump” – “crack”, “bang” and very often just “click” […]. If enthusiasm was to win the Battle of Crete, the Germans had no chance at all.”

Reg Spurr, To Have and To Lose, SCHS, Heraklion 2007, p. 195-200

Οι βρετανικοί στρατώνες πάνω από τη Χανιώπορτα

The British barracks above the Chania Gate 

Γερμανοί στρατιώτες στην περιοχή της Χανιώπορτας μετά τη μάχη. Διακρίνονται τα πρόχειρα οδοφράγματα που είχαν κατασκευαστεί για την άμυνα της περιοχής [Αρχείο Δημήτρη Σκαρτσιλάκη]

German soldiers by the Chania Gate after the battle, with the improvised roadblocks built to defend the area [Dimitris Skartsilakis Archive]